Overzicht op hoofdlijnen van diverse heffingen

De gemeentelijke belastingen en retributies die in 2022 in Hengelo werden geheven zijn:

Mate van kostendekking van de heffingen en leges

Per heffing wordt in onderstaande overzichten de mate van kostendekking weergegeven. Op begrotingsbasis moet steeds sprake zijn van maximaal 100% kostendekking. In werkelijkheid kan dit licht afwijken. Op grond van de regelgeving kan voor de bepaling van de kostendekkendheid, naast de directe kosten, een bedrag voor overhead en btw worden toegerekend. De overheadkosten worden bepaald op basis van bestede uren; de btw op basis van de werkelijke bedragen in 2022.

Zoals aangegeven zijn belastingen algemene dekkingsmiddelen, die niet aan uitgaven van de gemeente te relateren zijn. Daarom wordt in deze subparagraaf geen analyse van de belastingen opgenomen. De achtergronden van de heffingen zijn in de begroting 2022 opgenomen.

Afvalstoffenheffing

De kosten van de inzameling en verwerking van afval worden betaald uit de afvalstoffenheffing.

De kosten in het taakveld afval zitten vooral in het daadwerkelijk inzamelen en verwerken van het bedrijfs- en huishoudelijke afval. Ook het scheiden van afval en het recyclen ervan valt hieronder. Daarnaast rekenen wij overhead toe aan dit taakveld. Dit zijn kosten die worden gemaakt door de sturing en ondersteuning van medewerkers in brede zin. De tweede regel in de tabel betreft kwijtscheldingen van afvalstoffenheffing. Deze zijn strikt genomen een correctie op de baten en worden ook zo gepresenteerd. In werkelijkheid worden deze kosten niet in programma 7 (o.a. afval), maar in programma 6 (minimabeleid) verantwoord.

Rioolheffing

In de rioolheffing worden kosten doorgerekend die verbonden zijn aan het in stand houden van het gemeentelijk rioleringsstelsel (afvoer van afvalwater) en de gemeentelijke watertaken (hemelwater en grondwater). De gemeente Hengelo hanteert één rioolheffing per aansluiting voor alle watertaken. De kosten die worden gemaakt, worden opgelegd aan de gebruikers van woningen en niet-woningen. Om het rioolstelsel op lange termijn in stand te houden, stelt de gemeente elke 4 jaren een Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) vast. Dit plan is een opsomming van in tijd uitgezet onderhoud en vervanging, met de bijbehorende geldbedragen en gevolgen voor de heffing.

Daarnaast rekenen wij ook aan dit taakveld overhead en btw toe. De tweede regel in de tabel betreft kwijtscheldingen van rioolheffing. Deze zijn strikt genomen een correctie op de baten en worden daarom ook zo weergegeven. In programma 6 worden ze als lasten minimabeleid verantwoord.

Omgevingsvergunningen

Voor omgevingsvergunningen worden leges geheven. Ze maken onderdeel uit van de legesverordening en zijn daar opgenomen onder titel 2. De werking van leges wordt hierna toegelicht. We nemen de omgevingsvergunningen apart op, omdat het de grootste legesbron is.

Leges en rechten

De mogelijkheid tot het heffen van leges is geregeld in artikel 229, lid 1, b van de Gemeentewet. De gemeente levert op aanvraag van individuele burgers een uiteenlopend pakket aan diensten. Door het heffen van leges worden de kosten die hiervoor worden gemaakt verhaald op de inwoner die de dienst afneemt. Voorbeelden zijn het verstrekken van een paspoort of het verlenen van een vergunning. De heffingsmaatstaf is zeer divers en wordt vermeld in de tarieventabel die hoort bij de Legesverordening

Kostendekkendheid
De leges zijn in de tarieventabel van de legesverordening ingedeeld in drie titels:

• titel 1, algemene dienstverlening;

• titel 2, dienstverlening vallend onder de fysieke leefomgeving/omgevingsvergunning (zie boven);

• titel 3, dienstverlening vallend onder Europese Dienstenrichtlijn.

De Legesverordening in zijn geheel mag op begrotingsbasis maximaal 100% kostendekkend zijn. Niet elke dienst zal afzonderlijk op kostendekkendheid worden beoordeeld. Hiervoor zou een economisch niet verantwoord bijhouden van tijd en kosten per dienst moeten plaatsvinden. Een gemeente mag wel een kostendekkendheid voor een samenhangende groep van diensten nastreven, als de gemeente in dit opzicht maar een consequente lijn volgt.

Het is mogelijk om tarieven van leges voor sommige diensten hoger vast te stellen om daarmee de tarieven voor andere diensten lager te kunnen houden. Dit heet kruissubsidiëring. Daarnaast kan bij de tariefstelling uitdrukking worden gegeven aan het profijtbeginsel: wie profiteert betaalt. Onderlinge verschillen in - op zichzelf geoorloofde - kostendekkingspercentages tussen groepen van diensten zijn niet in strijd met de wet of met een algemeen rechtsbeginsel.
Titel 1 bevat de leges die niet tot titel 2 of 3 behoren. Voor een aantal tarieven binnen titel 1 geldt dat deze door het rijk zijn gemaximeerd, b.v. paspoorten en rijbewijzen.
Titel 2 bevat tarieven binnen de omgevingsvergunning. Wij gaan uit van maximaal 100% kostendekkendheid binnen titel 2.
Titel 3 gaat over diensten onder de Europese Dienstenrichtlijn. De EDR regelt vergunningen aan dienstverrichters die bedrijfsactiviteiten uitvoeren.

Begraafrechten

Begraafrechten vormen een vergoeding voor het gebruik van de begraafplaatsen en daaraan gerelateerde diensten. Heffingsmaatstaven en tarieven zijn vastgelegd in de de verordening begraafrechten.

Havengeld

Onder de naam havengeld wordt op grond van artikel 229 Gemeentewet een recht geheven. De gebruiker betaalt voor het gebruik van de haven en voor het genot van de diensten die daarmee worden verleend.

Marktgelden

Op grond van artikel 229 van de gemeentewet kan de gemeente een recht heffen voor het ter beschikking stellen van een standplaats op een deel van de openbare ruimte die gebruikt wordt voor een markt. Belastingplichtig is degene aan wie de standplaats beschikbaar is gesteld.

Bijdrage Bedrijven Investering Zones (BIZ)

Op basis van de Wet Bedrijven investeringszones kan een bijdrage Bedrijven Investering Zones worden opgelegd. Met deze bijdrage kunnen bedrijven in een bepaald gebied binnen de gemeente worden verplicht om voor een periode van maximaal vijf jaar een financiële bijdrage te leveren. Deze bijdrage wordt gebruikt om investeringen in het betreffende gebied ter bevordering van de leefbaarheid, de veiligheid, de ruimtelijke kwaliteit of nader publiek belang in de openbare ruimte te bekostigen. Bij de uitvoering wordt om doelmatigheidsredenen zoveel mogelijk aangesloten bij de Wet WOZ en de OZB. Vanaf 2021 geldt er een nieuwe BIZ voor de duur van vijf jaar.

Rioolaansluitrecht

Op grond van artikel 229 van de gemeentewet heft de gemeente rioolrecht. Dit recht regelt het doorberekenen van kosten die verbonden zijn aan het maken van een verbinding tussen het hoofdriool en de grens van een nog niet aangesloten pand.