Verkeer, vervoer en waterstaat

Welke belangrijke ontwikkelingen zagen we in 2023?

Relevante beleidsnota’s

• Regionaal Mobiliteitsplan Twente 2012-2020 (2013)

• Mobiliteitsplan 2040 ‘Heel Hengelo in Beweging’ (2023)

• Nota Autoparkeren (2008-2012)

• Evaluatie parkeerbeleid (2010)

• Parkeernormen Binnenstad en Hart van Zuid (deel ten noorden van het Esrein) (2021)

• Uitvoeringsprogramma binnenhavenvisie 2017-2030 (2017)

• Parkeerplan binnenstad (2019)

• Rapportage Bereikbare Binnenstad (2020)

• Actieplan Fietsen 2015 – 2018 (2015)

• Binnenhavenvisie Twentekanalen 2017-2030

Verbonden partijen

Recreatieschap Twente
Het recreatieschap draagt bij aan het programma door het beheer en onderhoud van de recreatieparken en het bevorderen van recreatie en toerisme.

Gildebor
Gildebor voert het beheer en onderhoud van de openbare ruimte uit.

Gemeentelijk Belastingkantoor Twente
Het belastingkantoor int gemeentelijke belastingen en heffingen voor de deelnemende gemeenten. Voor dit programma geldt dit voor parkeren en havenbedrijf.

Havenbedrijf Twente (is geen verbonden partij, maar op basis van bestuurlijke overeenkomst)
Het havenbedrijf is een samenwerking tussen de gemeenten met een haven aan het Twentekanaal. De binnenhavens van Lochem, Hof van Twente, Hengelo, Almelo en Enschede.

Wat hebben we bereikt

Wat hebben we daarvoor gedaan

2.1 Mensen en goederen kunnen Hengelo beter bereiken via weg en spoor

• Na een intensief participatietraject heeft de raad in mei 2023 unaniem het Mobiliteitsplan 2040 ‘Heel Hengelo in Beweging’ vastgesteld. Dit plan legt de beleidskeuzes op het gebied van mobiliteit vast en bevat een uitvoeringsagenda voor mobiliteit tot en met 2040, als integraal onderdeel van de omgevingsvisie. Vanuit de uitvoeringsagenda zijn de volgende twee projecten gestart:

  * In 2023 is begonnen met het opstellen van het Actieplan Fiets. Hiervoor is een verkeerskundig bureau via een aanbesteding geselecteerd om te ondersteunen bij het opstellen van het plan. In het plan wordt aandacht besteed aan verschillende aspecten die te maken hebben met fietsen, zoals veiligheid, infrastructuur, parkeren en stimulering.

  * De regulering voor deelvervoer in de openbare ruimte is in 2023 vastgesteld. Hierbij is samengewerkt met Enschede om deelvervoer tussen beide gemeenten mogelijk te maken.

• Na een participatie- en communicatietraject met bewoners stemde de raad in 2023 in met het nieuwe ontwerp van de Bankastraat. De straat wordt veiliger en groener. De maximale snelheid gaat naar 30 kilometer per uur, in overeenstemming met het Mobiliteitsplan 2040. Langs de straat wordt de F35 doorgetrokken, het laatste lange stuk van de F35 wat in Hengelo nog ontbreekt.

• In 2023 gingen we door met de invoering van het Strategisch Programma Verkeersveiligheid, waarbij het college en de raad geïnformeerd werden over het uitvoeringsprogramma voor 2024. Er zijn maatregelen genomen om de verkeersveiligheid te verbeteren in 30 kilometer per uur zone woonstraten, zoals de Industriestraat en Landmansweg.

• Om de verkeersdoorstroming op de hoofdwegen te verbeteren, stemde de raad in 2023 in met het vervangen van zestien verkeersregelinstallaties (VRI's) door Intelligente Verkeersregelinstallaties (i-VRI's). Ook is begonnen met het vervangen van bestaande installaties door slimme systemen. Deze vervanging en innovatie zorgt ervoor dat de verkeersregelinstallaties klaar zijn voor toekomstige (digitale) ontwikkelingen zoals talking traffic en smart mobility.

• De herinrichting van winkelcentrum Groot Driene is in 2023 gestart. Onderdeel van deze herinrichting is ook het verbeteren van de verkeersveiligheid rondom het winkelcentrum. We passen daarvoor de rotonde bij de Staringstraat aan. Als deze werkzaamheden zijn afgerond leggen we een nieuwe rotonde aan op de hoek PC Hooftlaan-Laan van Driene. Hiervoor heeft de Provincie Overijssel subsidie toegekend. De uitvoering hiervan volgt in 2024.

• Eind 2023 heeft Arriva de concessie voor het openbaar vervoer in Twente overgenomen. Onder de naam RRReis verzorgt Arriva het busvervoer in zowel de stad als de regio met elektrische bussen. Bij aanvang van de nieuwe concessie voor het openbaar vervoer deden zich opstartproblemen voor, wat leidde tot uitval en vertraging. Samen met de provincie en de vervoerder zijn we in gesprek gegaan om de problemen op te lossen. Voor senioren met een laag inkomen is in samenwerking met Arriva een nieuwe regeling opgezet. Deze regeling maakt het voor hen mogelijk om gratis met de bus te reizen. De regeling komt voort uit een eerdere regeling die was opgezet met de vorige vervoerder Keolis.

• In 2023 is er een kredietaanvraag ingediend voor het verbeteren van de toegankelijkheid van bushaltes. Dit plan is ter goedkeuring voorgelegd aan Provincie Overijssel om in aanmerking te komen voor subsidie. De toekenning van de subsidie en uitvoering van deze plannen wordt in 2024 verwacht. Daarnaast wordt er verder gewerkt aan het vervangen van digitale vertrektijdschermen bij bushaltes in de stad. Dit is een project van Provincie Overijssel. De vervanging van deze digitale schermen wordt in 2024 afgerond.

• Ter verbetering van de verkeersveiligheid zetten we in op educatie en voorlichtingsprojecten op basisscholen en het voortgezet onderwijs. Dit doen we samen met onze partners VVN Hengelo en de ANWB. Voor de kwetsbare doelgroep ouderen in het verkeer zetten we in op voorlichtingsprojecten zoals de succesvolle rijvaardigheidstrainingen voor ouderen en chauffeurs, die jaarlijks in oktober worden georganiseerd. Voor veel projecten maken we gebruik van subsidieregelingen van Provinicie Overijssel.

• In 2023 waren er meer verkeersongevallen dan verwacht. Ook in de omliggende gemeenten was dit het geval. Vermoedelijk heeft dit te maken met de landelijke trend waarbij er meer ongevallen plaats vinden met ouderen en fietsers. In het het Fietsbeleidsplan zal hier extra aandacht voor zijn.

• Op 4 juli 2023 heeft minister Harbers, van Infrastructuur en Waterstaat, samen met aanwezigen stil gestaan bij de afronding van het project verruiming Twentekanalen. Om de Twentekanalen geschikt te maken voor klasse Va zijn sinds 2008 veel projecten uitgevoerd. Met de verruiming van de Twentekanalen kunnen grotere en zwaarder beladen schepen veiliger en vlotter varen en zijn de havens van Almelo, Hengelo en Enschede beter bereikbaar. Dit is een stimulans voor de regionale economie en werkgelegenheid. De Twentekanalen zijn een belangrijke logistieke schakel voor het vervoer van goederen over water.

• Bij sluis Hengelo zijn de wachtplaatsen voor binnenvaartschepen uitgebreid. Zo kunnen aan beide kanten 2 klasse Va-schepen wachten. Ook is aan beide zijden van de sluis een wachtplaats voor de recreatievaart ingericht. Voor schepen met gevaarlijke stoffen (kegelschepen) is de bestaande kegelligplaats geschikt gemaakt voor de grotere Va-klasse. De gemeente heeft in 2023 aansluitend op de werkzaamheden van Rijkswaterstaat de haven verdiept en bodembescherming aangebracht, zodat deze geschikt zijn voor klasse Va-schepen.

2.2 Mensen in Hengelo kunnen zich veiliger verplaatsen in een schone openbare ruimte

• In 2023 nam het aantal meldingen van bewoners over storingen van de openbare verlichting toe. Dit werd veroorzaakt door opstartproblemen bij de nieuwe onderhoudsaannemer (deze problemen zijn inmiddels opgelost) en door de extreem hoge grondwaterstanden in de laatste maanden van het jaar, waardoor kabelstoringen ontstonden.

• Het onderhoudsniveau van de openbare ruimte voldeed in 2023 aan de afgesproken kwaliteitsnormen. In 2023 is extra inzet gepleegd om de scores op onderhoud (aan de hand van zogenaamde 'schouwen') verder te optimaliseren.

2.3 De binnenstad van Hengelo is beter bereikbaar voor inwoners en bezoekers

• In 2023 zijn wij gestart met een onderzoek naar de parkeercapaciteit in de nabije toekomst. Hiermee krijgen wij inzicht in de gevolgen van verschillende ontwikkelingen, in en rondom de binnenstad, op het parkeren. Met de uitkomsten van het onderzoek kunnen wij sturen op het gebruik van parkeerplaatsen, zodat de binnenstad goed bereikbaar blijft. Dit onderzoek wordt in 2024 afgerond.

• In 2023 is een uitgebreid participatietraject gestart om bewoners en ondernemers mee te laten denken over parkeerregulering in de deelgebieden rond Hart van Zuid. In 2024 wordt dit participatietraject afgerond.

• In april is de fietsenstalling Markt onder het marktplein geopend. De trap naar de kelder werd als onveilig ervaren. Daardoor bleef het gebruik achter bij de verwachting. Naar aanleiding van signalen uit de stad zijn maatregelen getroffen om de toegankelijkheid en veiligheid te verbeteren. Zo is er een borstelbaan geplaatst, waardoor het naar beneden brengen van de fiets makkelijker gaat. Daarnaast werd een rolband geplaatst die ondersteuning biedt bij het naar boven brengen van de fiets. Dit heeft helaas nog niet geleid tot een toename in gebruik.

Wat zijn we blijven doen

Verkeer

• Om de verkeersveiligheid en doorstroming op minimaal hetzelfde niveau te waarborgen blijven we de verkeersregelinstallaties en veiligheidssystemen beheren en onderhouden.

• We bleven werken aan de maatregelen uit het programma Bereikbare Binnenstad ter verbetering van de aantrekkelijkheid van de openbare ruimte en leefbaarheid in de binnenstad.

• We geven uitvoering aan het Mobiliteitsplan 2040 om ervoor te zorgen dat de stad nu en in de toekomst bereikbaar, leefbaar, veilig en toegankelijk blijft voor alle modaliteiten.

Parkeren

• We beheren en exploiteren het betaald parkeergebied, de blauwe zones en de shop & Go parkeerplaatsen, parkeergarage De Beurs en de bewaakte fietsenstallingen. Daarnaast geven we kentekengebonden gehandicaptenparkeerplaatsen uit en adviseren over parkeerbeleid, -beheer en -exploitatie in de diverse projecten in de binnenstad en Hart van Zuid.

• We hebben het jaarlijkse parkeeronderzoek laten uitvoeren in en rond de binnenstad en Hart van Zuid. Dit geeft ons inzicht in (de ontwikkeling van) de parkeerdruk, de herkomst van parkeerders en betaalbereidheid in Hengelo.

Netheid

• De openbare ruimte is schoon gehouden, wegen, straten en pleinen zijn onderhouden en afval is verwijderd.

• We zijn bewoners blijven faciliteren bij het opruimen van zwerfafval (o.a. Door uitgeven van materialen als hesjes en knijpers).

• We hebben meegedaan met de Landelijke opschoondag.

• We bleven werken aan de maatregelen uit het programma Bereikbare Binnenstad ter verbetering van de aantrekkelijkheid van de openbare ruimte in de binnenstad.

Openbare Verlichting

• We bleven ons inzetten om de stad te voorzien van voldoende licht. Voldoende licht betekent niet overal licht, maar verantwoorde verlichting voor mens en dier. Dit betekent dat het op bepaalde plekken ook donker mag blijven.

Wat heeft het gekost

Financiële toelichting

2.1 Verkeer en Vervoer (€ 412.000 nadeel)
Wij hebben op dit taakveld hogere verbruikerslasten met betrekking tot elektra en nagekomen energiebelasting over de jaren 2018 tot en met 2022 (€ 719.000). Daarnaast hebben wij hogere inkomsten ontvangen uit schadevergoedingen ten behoeve van openbare verlichting en subsidie bijdragen van de provincie in het kader van Duurzaam veilig (€ 253.000). Het overige verschil bestaat uit afwijkingen onder de € 50.000.

2.2 Parkeren (€ 208.000 voordeel)
Wij hebben op dit taakveld, met name door langdurige ziekte, openstaande vacatures en een verschuiving van werkzaamheden naar andere taakvelden een lagere personele inzet (€ 128.000). Verder hebben wij ook lagere lasten van uitbestede werkzaamheden (€ 65.000) vanwege de volgende oorzaken;

• Er zijn lagere onderhoudskosten voor de parkeergarage (onderhoud gebouw).

• Het budget dat we in 2023 hadden t.b.v. de participatie in Hart van Zuid is (nog) niet volledig benut, omdat het traject nog loopt.

• Door werkzaamheden in de binnenstad staan er tijdelijk minder parkeerautomaten op straat en daardoor vallen de service en onderhoudskosten lager uit.

• Het overige verschil bestaat uit afwijkingen onder de € 50.000.

2.4 Economische havens en waterwegen (€ 40.000 nadeel)
Dit taakveld kent geen noemenswaardige afwijkingen.

2.5 Openbaar vervoer (€ 13.000 voordeel)
Dit taakveld kent geen noemenswaardige afwijkingen.