6.6. Verbonden partijen

Inleiding

Voor de uitvoering van taken kan de gemeente een beroep doen op andere organisaties of een andere organisatie oprichten. We werken alleen samen met verbonden partijen als dit het geëigende middel is om onze beleidsdoelstellingen te realiseren. Het uitbesteden van taken aan een regionaal samenwerkingsverband betekent dat besluiten in organisatiebesturen en niet meer in de gemeenteraad genomen worden. De invloed moet gedeeld worden met andere gemeenten. Samenwerken is in zekere mate afzien van democratische controle ten gunste van effectief en efficiënt samen onze doelen bereiken. Als we taken hebben uitbesteed aan een organisatie, waarin we een bestuurlijk én financieel belang hebben is deze partij een verbonden partij.

De beleidskaders rondom verbonden partijen liggen vast in de nota “Beleidskader Verbonden Partijen Hengelo 2013”, hierna “beleidskader” genoemd. In deze paragraaf informeren we over de gerealiseerde ontwikkelingen bij de verbonden partijen. Visie en nieuw beleid komt terug in de kaderbrief en begroting 2023.

De bijdrage van de verbonden partij aan de doelstellingen van de gemeente is onderdeel van de programmarekening. In deze paragraaf kijken we naar risico's van de bedrijfsvoering van verbonden partijen en de mate waarin dit de financiën van de gemeente of een eventuele aanspraak op onze rol als medebestuurder beïnvloedt.

Uitvoering van voorgenomen beleid

Beleidsuitvoering 2021
We hebben alle verbonden partijen gevolgd in hun bedrijfsvoering, besluitvorming en ontwikkelingen. Onze invloed oefenen we uit in de algemene en dagelijkse besturen van de verbonden partijen. Of in de vergadering van aandeelhouders of leden. We screenen de agenda van besluitvormende vergaderingen , becommentariëren deze en nemen deel aan deze vergaderingen. We hebben de gemeenteraad geadviseerd m.b.t. de jaarstukken 2020 en begrotingen 2022 van de gemeenschappelijke regelingen. We nemen deel in kerngroepen, vanuit het vakgebied of vanuit Financiën en in werkgroepen die door verbonden partijen worden ingesteld om belangrijke ontwikkelingen voor te bereiden. Voorbeelden in 2021: de voorbereiding van de nieuwe contractperiode afvalverwerking Twence, de voorbereiding van een regionaal warmtenet of de harmonisatie van gegevensuitwisseling tussen de basisadministraties gebouwen gemeenten en de WOZ-gegevens bij GBTwente.

We hebben de gemeenschappelijke regelingen geadviseerd m.b.t. te hanteren loon- en prijsstijging en er is overleg geweest over personeelsmutaties, investeringen, reservevorming en bedrijfsvoeringsrisicos. In strategische voorstellen hebben we de gemeenteraad geinformeerd of gesproken in een technisch beraad of politieke markt.

Wetswijziging versterking positie van gemeenteraden
In de begroting informeerden wij over de voorgenomen wijziging van de Wet op de Gemeenschappelijke Regelingen. Deze is 14-12-2021 door de Eerste kamer vastgesteld en gaat op 1 juli 2022 in. Het voorstel beoogt de politieke verantwoording aan gemeenteraden te versterken, geeft gemeenteraden meer beïnvloedingsmogelijkheden zoals bv. het recht een adviescommissie in te stellen en het recht om een enquete te eisen als daar aanleiding toe is. De Raad van State heeft in haar reactie bedenkingen over de uitvoerbaarheid, omdat raadsleden nu al zwaar belast zijn en de wijzigingen weliswaar invloed geven, maar ook extra inspanningen vragen.

Risicomanagement bij de verbonden partijen
De risicobeoordeling van verbonden partijen wordt nu nog gedaan op basis van een beoordeling van de jaarstukken en begrotingen van deze partijen. Daarmee oordelen we met algemeen aanvaarde normen over in rapportages zichtbare grootheden zoals bijvoorbeeld weerstandsvermogen, schuldpositie en resultaten in de meerjarenbegroting. Steeds meer verbonden partijen voeren een eigen analyse van risico's uit. Hierover rapporteren ze in de begrotings- en verantwoordingsstukken. De wijze waarop risico’s worden benoemd en geobjectiveerd verschilt sterk per partij. In de beoordeling van de meest recente jaarstukken en conceptbegrotingen is al weer een verbetering te zien.

Risicobeoordeling verbonden partijen
We hebben samen met Almelo, Enschede en Noaberkracht een risico-inventarisatie gehouden onder de verbonden partijen m.b.v. Naris Selfassessment. De contactpersonen van de verbonden partijen hebben relevante vragen beantwoord, waardoor een beeld verkregen kon worden over een aantal aspecten van risicogevoeligheid: bestuur, eigenaarsbelang, marktomgeving, flexibiliteit, contracten, opdrachtgeversrelatie, governance, control en kwaliteit. De hierna volgende tabel geeft aan hoe de organisaties zijn beoordeeld. Dit is afgezet tegen het financieel belang dat we hebben in de partij. De tabel is dezelfde als in de begroting 2022, omdat we 1x per jaar actualiseren.

Ontwikkelingen verbonden partijen

Nieuwe en beëindigde verbonden partijen
Volgens planning zouden de 2 laatst overgebleven BV's, die zijn ontstaan uit de verkoop van Essent aan RWE in 2009, in 2021 opgeheven worden. Publiek Belang Elektriciteitsproductie BV zal zo mogelijk in 2022 worden opgeheven. CSV Amsterdam BV voert nog een procedure tegen de belastingdienst en zal daarna worden geliquideerd. Er is geen risico, groter dan het al in de BV's aanwezige vermogen.
De transitie van de Regio Twente naar verschillende nieuwe entiteiten zal hierna toegelicht worden

In de begroting staan we uitgebreid stil bij de ontwikkelingen van verbonden partijen. In deze jaarstukken zullen we compact de meest ingrijpende ontwikkelingen in 2021 weergeven. De jaarstukken 2021 van de verbonden partijen zijn nog niet bekend bij het schrijven van deze paragraaf.

Regio Twente
Regio Twente is in 2021 opgeheven. Vanaf juli zijn taken overgedragen en was de Regio Twente alleen nog gericht op afwikkeling van open eindjes van de transitie. Het Transitieplan ‘Versterking regionale samenwerking door focus en eenvoud’ is daarmee uitgevoerd. In 2021 zijn in bestuursovereenkomsten de nieuwe samenwerkingsvormen uitgewerkt. In 2021 zijn daarmee de volgende nieuwe entiteiten ontstaan:
- GR Gezondheid, formeel Openbaar Lichaam Gezondheid
- Stichting Twenteboard met als uitvoerend orgaan Twenteboard Development BV

Regio Twente is gewijzigd in Openbaar Lichaam Gezondheid (OLG) voor de taken publieke gezondheid (GGD Twente), jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning (Organisatie voor Zorg en Jeugdhulp Twente, OZJT en Samen 14), advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling (Veilig Thuis Twente, VTT) en is gastheer voor Kennispunt Twente. Tot 1-1-2022 was Recreatieschap Twente (in oprichting; beheerder van de 3 Twentse Recratieplassen en toeristische routes) nog onderdeel van OLG. Corona heeft wederom een jaar haar stempel gedrukt op de GGD. De organisatie kon dit niet met de bestaande bezetting en heeft veel tijdelijke krachten tewerkgesteld.

De sociaal-conomische taken liggen per 1-7-2021 bij Stichting Twente Board, de samenwerking van ondernemers, onderwijs en overheid. Vergaderingen van de Twente Board worden vanuit de Overheid voorbereid in de Bestuurlijk Overleg Sociaal Economische Structuurversterking (BOSS).

Tenslotte zijn de (vrijwillige) coalitietaken ondergebracht bij de gemeenten. Hengelo heeft gastheerschap van Netwerkstad, Milieu Duurzaamheid en Afval (MDA) en Mobiliteit op zich genomen. Enschede is gastheer voor IT-platform en Twentse Kracht, Rijsen-Holten voor Twenteraad. Aan al deze Coalitions of the Willing liggen samenwerkingsovereenkomsten ten grondslag, waarin afspraken zijn gemaakt over o.a. de samenwerkingsvoorwaarden, verdeling van personeel, kosten en uittredingsafspraken .

Veiligheidsregio Twente
De Veiligheidsregio was in 2021 de schakel tussen rijk en gemeenten als het gaat om de veiligheid van ons allen in het kader van Corona. De VRT heeft als crisisorganisatie het afgelopen jaar verschillende structuren en processen zeer intensief aangestuurd. Dat heeft veel capaciteit gekost. Regulier werk is blijven liggen. Daarbij zijn de kritieke taken, branden, incidenten en andere crises, niet in het gedrang gekomen. In 2021 is de hulpverlening toegenomen en het aantal incidenten licht afgenomen. De VRT heeft o.a. ondersteund bij de vluchtelingenopvang die we in november 2021 hebben georganiseerd in Hengelo. In het tweede Coronajaar is wel ruimte gecreëerd om oefeningen door te laten gaan.

De risicoscore is van "hoog" bijgesteld naar "gemiddeld". De zorgen zijn nog steeds gebrek aan flexibiliteit, hoge vaste kosten, die niet snel bij te sturen zijn. Daarbij dragen wij als middelgrote stad flink bij in de exploitatie, waardoor de financiële impact ook stevig is.

SWB Midden-Twente
SWB Midden Twente sluit het jaar 2021 financieel beter af dan vooraf begroot. Het effect van Corona op de werkzaamheden is onder controle. Voor wat betreft het onderdeel arbeidsontwikkeling zien we dat in 2021 het aantal trajecten weer verder is afgenomen. Echter de doelstelling op de resultaten wordt nog altijd behaald, ondanks de constatering dat de aangemelde cliënten gemiddeld een nog grotere afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Het werkaanbod beschut werk is, ondanks Corona en de marktontwikkelingen, over de gehele linie stabiel geweest. Een toenemend probleem is echter de beschikbaarheid van materialen en de sterk fluctuerende inkoopprijzen.

Overall is het kwaliteitsbeeld beheer openbare ruimte behaald. Inzicht in de kwaliteit van het werk buiten wordt steeds duidelijker. Kwaliteitsschouwen worden digitaal vastgelegd en het meldingssysteem geoptimaliseerd. Dit moet helpen de kwaliteit van de dienstverlening verder te verbeteren.

Punt van zorg blijft het teruglopend aantal WSW-ers. Hierop dient de SWB Groep te anticiperen qua werksoorten maar ook qua continuïteit van de organisatie.

De risicoscore "hoog" is gegeven vanwege de grote financiële impact van SWB. Alleen dat al vergt intensief toezicht. Als verreweg de grootste deelnemer dragen we een groot deel van het risico. Daarentegen is het geruststellend, dat de risicoscore zelf niet alarmeert. Alle aspecten scoren gemiddeld tot goed, "flexibiliteit" en "control" zijn risico verhogende factoren. Veel vaste lasten kunnen niet snel bijgestuurd worden en het meer in control zijn wordt nog als verbeterpunt aangemerkt.

Stadsbank Oost-Nederland
Over 2021 is een afname van de dienstverlening zichtbaar, dit is conform landelijk beeld sinds de Corona-crisis. Er wordt een inhaalslag verwacht zodra de steunmaatregelen stoppen. Daarom is besloten het personele bestand niet verder in te krimpen, ook al zouden teruglopende aantallen dit normaliter nodig maken. Het AB heeft besloten het geld in de bank te houden, kortom iedere gemeente betaalt alsnog het niet geconsumeerde bedrag aan dienstverlening dat voor 2021 in de begroting stond. Dit is verwerkt in de afrekening over 2021.
De afdeling Bewind is met extra inzet weer op het juiste kwaliteitsniveau en hanteert het afgesproken maximale aantal bewinden. Er is goedkeuring van de rechtbank ontvangen, dus de verscherpte controle is stopgezet.
De Stadsbank is in 2021 gestart met het vormgeven van een nieuw dienstverleningsmodel en bijbehorend financieringsmodel. Er is een uitdrukkelijke wens om de dienstverlening te verbeteren, o.a. door beter aan te sluiten bij de lokale dienstverlening van 22 gemeenten, maar ook om versnelling in de processen te verkrijgen. Besluitvorming hierover wordt in 2022 verwacht.

Regionaal Bedrijventerrein Twente (RBT/BXL)
Dit is de formele naam van het bedrijventerrein. In de meeste communicaties wordt de handelsnaam Bedrijventerrein XL gebruikt. We hebben het dan over dezelfde rechtspersoon.
Het bedrijventerrein ontwikkelt zich zo goed, dat de verliesgevendheid gaat omslaan in een winstverwachting. Verlies nemen, dat is waar gemeenten rekening mee hielden en waarvoor al een verliesvoorziening was gevormd. In 2021 is meer grond uitgegeven (17 ha) tegen hogere prijzen, dan begroot (11,5 ha). De snellere uitgifte verkort de looptijd van de grondexploitatie. Oorspronkelijk zou in 2028 de laatste uitgifte plaatsvinden. Nu is dat 2024 of 2025. De meeste van die uitgiften staat al vast, omdat hier overeenkomsten aan ten grondslag liggen. Dan kan naar verwachting in 2025 de grondexploitatie beëindigd worden. Het nu verwachte resultaat op eindwaarde is niet meer € 5,5 miljoen negatief, maar € 4,9 miljoen positief. Aan 2021 kan € 1,4 miljoen winst toegerekend worden. Naast een hogere opbrengst levert verkorting van de looptijd ook plankostenvoordelen op: minder rentekosten, minder lang onderhoud, imkrimpen en eerder stoppen van de projectorganisatie en minder onvoorziene kosten.
De risicoscore is van "hoog" gewijzigd in "gemiddeld" als gevolg van de verbeterde vooruitzichten. Hierin is het nog verder verbeterde beeld richting eind 2021 nog niet verwerkt. Bij de volgende analyse in 2022 zal de risicoscore nog verder verbeteren.

Gemeentelijk Belastingkantoor Twente
GBTwente heeft kwaliteit en excellence in de uitvoering van haar taken intensief handen en voeten gegeven in 2021 en heeft ingezet op het optimaal bedienen van inwoners met de slogan "persoonlijk en begrijpelijk". Door technische vereenvoudiging (QR-code bij aanslagen) en door een open houding heeft men de interactie met de inwoner opgezocht. Bezwaar maken is vereenvoudigd, waardoor minder inwoners hebben besloten om WOZ-bezwaarbureau's in te schakelen. Direct contact heeft ook een zakelijk voordeel: meer vragen vooraf beantwoorden betekent minder bezwaren achteraf. In 2021 zijn de laatste gemeenten overgegaan naar vastgoedwaardering op basis van vierkante meters gebruiksoppervlakte. Corona heeft wederom impact gehad op zowel de aanslagen als de inning en heeft veel communicatie met gemeenten gevergd om tot goed afgestemde besluiten te komen. De toeslagenaffaire kwam daar nog bij. Het project BAG-WOZ, dat de vlekkeloze uitwisseling tussen gebouwengegevens bij gemeenten (BAG) en bij GBTwente (WOZ) moet borgen, heeft een goede herstart gekregen.

Crematoria Twente
Het jaar 2021 stond in het teken van 2 belangrijke aspecten, het herstellen van de interesse in de vernieuwde crematoria voor inwoners in de rand van het verzorgingsgebied en de discussie over het publiek aandeehouderschap. Daarnaast heeft Corona invloed gehad op de afname van aanvullende diensten, zoals catering. De naar verhouding geringe oversterfte door Corona wordt in de daarop volgende periode naar verwachting gecompenseerd door ondersterfte en heeft op termijn geen effecten. In 2021 heeft het aantal crematies weer herstel laten zien richting "normaal niveau". De jaarstukken 2021 moeten laten zien of het gelukt is het aantal crematies in overeenstemming te brengen met de capaciteit van de crematoria. Crematoria BV moet het structurele lastenniveau opnnieuw in balans brengen met de structurele omzet.

Het rapport over het publieke karakter van de crematoria is in 2021 inzet geweest voor een stevige discussie over privatisering enerzijds en behoud van publieke invloed anderzijds. Wij hebben met de gemeenteraad gediscussieerd over de stellingname van Hengelo. Dit resulteerde in een duidelijk ja tegen aanhouden van onze betrokkenheid in Crematoria Twente. In november heeft ook het Algemeen Bestuur geconcludeerd dat de meerderheid van gemeenten wil blijven participeren op dezelfde wijze als nu het geval is. Daarmee is deze discussie voorlopig weer beslecht.

Omgevingsdienst Twente (ODT)
Na twee enerverende opstartjaren is de ODT in de loop van 2021 in rustiger vaarwater terechtgekomen. De organisatie heeft zich verder ontwikkeld op het gebied van kwaliteit, dienstverlening, werkprocessen, monitoring en rapportering. Gezamenlijk met de ODT hebben wij begin 2021 een (waarderend) onderzoek uitgevoerd om de werkprocessen en de samenwerking te optimaliseren. Hierin zijn enkele aanbevelingen gedaan, waar in het najaar van 2021 een start mee is gemaakt. Dit heeft geresulteerd in het opstellen van een mandaatbesluit en een dienstverleningsovereenkomst tussen de ODT en de gemeente Hengelo die begin 2022 is ondertekend.
In 2021 is het conflict tussen de ODT en de gemeente Enschede geëindigd over de in te brengen taken en middelen. Dit heeft ertoe geleid dat alle Twentse gemeente de zogenaamde ‘Variant 4-taken’ hebben ingebracht bij de ODT. En daarmee zijn onze zienswijzen over de begroting komen te vervallen en hebben wij deze formeel ingetrokken.
Het grote aanbod van werk (met name aanvragen om vergunning en advies en hoge aantal juridische procedures) en schaarste in geschikt personeel op de arbeidsmarkt heeft knelpunten veroorzaakt. ODT heeft eind 2021 voorstellen gedaan om deze knelpunten te prioriteren en oplossen. Hierover zal in 2022 besluitvorming plaatsvinden.

Twente Milieu N.V.
Twente Milieu is onze afval inzameldienst en bedient sinds de toetreding van Haaksbergen en Wierden inmiddels 9 van de 14 Twentse gemeenten. Twente Milieu past sinds 2020 het kostprijs-plus systeem toe. Deze leidt stapsgewijs in 3 jaren tot een lagere belasting van de gemeente Hengelo op het gebied van afvalinzameling. Dit voordeel wordt via tarifering of bijschrijving op de voorziening aan inwoners toegekend. Daarentegen zijn we meer gaan betalen voor de gladheidsbestrijding, waardoor de gemeentelijke exploitatie toch nadeel ondervindt van de herrekening van de kostprijzen. Twente Milieu heeft door toetreding van gemeenten het aantal bedrijfslocaties zien toenemen. Ze heeft onderzocht of centralisatie voordelen biedt. Vooralsnog is hier niet voor gekozen. In "Coronatijd" heeft Twente Milieu succesvol maatregelen genomen om haar dienstverlening te borgen. Daarnaast zijn in 2021 stappen gezet om duurzamer te werken. De eerste volledig elektrisch rijdende inzamelingswagens zijn in gebruik genomen en de daken liggen inmiddels vol met zonnepanelen.

Twence Holding BV
Twence heeft in haar strategie meer ruimte geschapen om een actieve en substantiële bijdrage te leveren aan de duurzame regionale energievoorziening en wil meer waardevolle grondstoffen uit afval en biomassa produceren om de grondstofkringlopen te sluiten. Corona heeft maatregelen noodzakelijk gemaakt, maar de bedrijfsvoering is niet onder druk komen te staan. De aandeelhouders hebben eind 2021 ingestemd met het nieuwe leveringscontract voor het verwerken van afval per 1-7-2022. De tarieven zijn laag marktconform en liggen voor vijf jaren vast.
Twence zal steeds meer haar rol als duurzaamheidsbevorderaar vervullen. In 2021 is een begin gemaakt met het ontwerpen van de hoofdstructuur voor een regionale warmtevoorziening. Twence is de bronleverancier en wil tevens het hoofdnet gaan aanleggen. De gemeenten Enschede, Hengelo en Borne kunnen hier het eerst op aansluiten. Ook heeft Twence met meerdere bedrijven afspraken gemaakt voor warmtelevering (oa. Grolsch) of de intentie hiertoe uitgesproken (oa. ZGT).
Enkele aandeelhouders willen hun aandelen verkopen en tegelijkertijd hun afvalverwerking aanbesteden. Omdat de statuten bepalen, dat alleen afval leverende overheidsinstellingen aandeelhouder kunnen zijn, is de kopersmarkt beperkt en slagen deze gemeenten er niet in de aandelen te verkopen. Als gemeenten hun contract niet verlengen zal verwerkingslijn 1 niet meer vol bezet kunnen draaien. Aanvulling met afval van derden is beperkt mogelijk in verband met de inbestedingsregels.
Er loopt een rechtszaak van private concurrent AVR tegen Twence en de aandeelhoudende gemeenten. Hierin wordt de ligitimiteit van de inbesteding (niet hoeven aan te besteden) betwist. Wij zien de uitkomst hiervan met vertrouwen tegemoet.

Warmtebedrijf Hengelo B.V.
Warmtebedrijf Hengelo B.V. (WbH) is de energieleverancier voor warmte aan de eindgebruikers die zijn aangesloten op het warmtenet in Hengelo. Ennatuurlijk is met 95% van de aandelen groot aandeelhouder. Naast het aandeelhouderschap in de B.V. heeft de gemeente Hengelo nog een belang vanwege een achtergestelde lening van € 1 miljoen die is verstrekt. De voorwaarden voor aflossing van deze lening vereisen een ruime winstgevendheid van het bedrijf. Tot nu toe was het twijfelachtig of die situatie bereikt zou worden en vanwege het onzekere karakter van deze lening is er een voorziening gevormd.
Door de verwachte groei van nieuwbouw in de concessiegebieden, de technische verbeteringen in het warmtesysteem die zijn doorgevoerd en het afgeven van een gelijkwaardigheidsverklaring door het college met een hogere EOR (equivalent opwekrendement), laat WbH voor 2022 – 2026 een voorzichtig positief beeld zien. Daarnaast is het warmtenet in Hengelo uitgeroepen tot het meest innovatieve warmtenet van Nederland. Hierdoor heeft WbH een veel betere marktpositie gekregen die zich vertaalt in groei van aansluitingen. Dat vraagt om investeringen voor het uitbreiden van de warmte-infrastructuur. Ondanks de geringe invloed (5%) heeft Hengelo een beleidsmatig belang waarvoor een samenwerking is aangegaan van 15 jaar. Het warmtenet biedt kansen om bestaande bouw aardgasvrij te maken en daarom volgen we WbH op de voet. De eerder uitgegeven lening van Hengelo verhoogt het financieel belang. Met de verwachtingen van 2021 (toen nog minder positief) blijft de risicoscore hoog. Een nieuwe risicoanalyse wordt meegenomen in de begroting 2023. Deze zal een iets positiever beeld geven.

Warmtenetwerk Hengelo B.V.
Warmtenetwerk Hengelo BV (WnH) voert alle transportactiviteiten middels het hoofdtransportnet uit. Firan is met 95% van de aandelen grootaandeelhouder en is de netwerkbeheerder op lokaal niveau. De gemeente heeft naast het aandeelhouderschap een belang, doordat ze een achtergestelde lening van € 1 miljoen heeft verstrekt. Warmtenetwerk is qua omzet afhankelijk van de klantenwerving door Warmtebedrijf. Er zal onderzocht moeten worden wat de consequenties zijn voor WnH bij eventuele realisatie van een regionaal warmtenet.
In 2021 bleek, dat de activa op de balans met de toen verwachte omzetprognoses niet terugverdiend zouden worden. Dit heeft geleid tot een afwaardering van de activa, die rechtstreeks leidt tot een verliespost in 2021, met een negatief eigen vermogen als gevolg. De financiële positie is verontrustend, wat uitgedrukt wordt in een hoge score bij de risicoinvenatrisatie.
De omzettoename bij Warmtebedrijf leidt echter automatisch tot omzettoename bij WnH. Bij voldoende warmteleverantie zal de situatie omslaan in winstgevendheid. De verbeterde prognoses maken de winstverwachting nog niet zo goed, dat de terugbetaling van de geldlening - met het oog op de complexe winstafhankelijke aflossingsvoorwaarden - waarschijnlijk wordt. Voor het verlies van de hoofdsom is een voorziening opgenomen.

Enexis N.V.
Enexis is de regionale energiedistributeur en een belangrijke speler in de energietransitie. Enexis heeft zeer grote investeringen gedaan en nog te doen om aan de toekomstige vraag naar elektriciteit te kunnen voldoen. Op dit moment kan Enexis nog niet in de pas blijven lopen met de vele initiatieven om stroom op te wekken. Dit is zowel een capaciteits- als een financiële uitdaging. Essent is met het rijk in overleg om medefinanciering te verkrijgen. Alleen al in de 1e helft van 2021 is € 240 miljoen geinvesteerd en 467 megawatt energie (voor 140.000 huishoudens) op land aangesloten De resultaten van Enexis staan onder druk, omdat ze gebonden zijn aan de rentevoet, die laag is. De halfjaarsrapportage 2021 laat een toename van winst per aandeel zien met 22%, na een verlies van 33% in 2020 t.o.v. 2019. In 2022 worden de netwerktarieven door de Autoriteit Consument & Markt (ACM) opnieuw bepaald en zal de impact van de lage rente zich nadrukkelijk (negatief) doen gelden. Ons risico is slechts het moeten afwaarderen van de boekwaarde van de aandelen. Dit risico is verwaarloosbaar.

BNG Bank N.V.
De BNG bank is, naast dat ze onze huisbankier is, een solide belegging. BNG behoort tot de gezondste banken van West-Europa. Ook in de afgelopen periode, waarin de Europese Centrale Bank alle banken sommeerde om buffervermogen te verhogen en dividenduitkeringen te beperken. De vorig jaar uitgestelde dividendbetalingen zijn in 2021 alsnog uitgevoerd. Er is slechts een gering financieel risico, dat alleen optreedt als de bank omvalt. In dat geval moeten we de boekwaarde van de aandelen t.b.v. € 436.000 afboeken. Die kans is nihil. De marktwaarde van de aandelen is een veelvoud daarvan.

* de gemerkte BV's komen voort uit de verkoop van Essent aan RWE en hebben een tijdelijk karakter.

Van alle verbonden partijen vermelden we een aantal kerngegevens, waarvan de informatieve waarde en de onderverdeling in categorieën verbonden partijen zoals in het BBV is bepaald. Voor de overzichtelijkheid en leesbaarheid van de tabellen splitsen we de tekstuele toelichting en de cijfermatige gegevens.

Toelichting gegevens
De balansgegevens van de verbonden partijen ontlenen we aan de jaarstukken 2020 (2021 nog niet bekend) of de gepubliceerde halfjaarsberichten 2021. De jaarresultaten zijn gelijk gesteld aan de mutatie in het eigen vermogen, dus resultaat voor resultaatbestemming. Wij doen geen aanname m.b.t. de resultaten van private partijen, als deze niet door hen gecommuniceerd zijn.

Het financieel belang is de optelsom van de jaarlijkse exploitatiebijdrage, evt. aangevuld met de subsidiebijdrage en inkoopbedrag voor dienstverlening, het jaarlijkse dividend, het ingebrachte kapitaal en de verstrekte leningen en garanties. Dit is dan het maximale verlies dat zou kunnen optreden bij bedrijfsbeëindiging. Jaarlijkse bijdragen zullen nooit geheel verloren gaan, deze worden (pragmatisch) voor 50% meegenomen.
Wat hier niet in meegenomen is: ons aandeel in de vermogenswaarde van de deelneming. Als deelnemer of aandeelhouder van een GR of BV kunnen we naast directe verliezen de potentiële opbrengst van ons aandeel verliezen. Dit speelt met name een rol in de grote BV's en NV's.

Gemeenschappelijke regelingen

Opmerkingen over bovenstaande tabel:

• De risico's bij Regionaal Bedrijventerrein zijn volledig voorzien bij de deelnemende gemeenten.

• Het negatieve resultaat van SWB is het verwachte gevolg van dalende rijkssubsidies. SWB vangt dit zelf op door in te teren op haar eigen vermogen.

Vennootschappen en corporaties

Voor banken is de solvabiliteit per definitie zeer laag. Daarom wordt bij banken naar de Tier 1 ratio gekeken. Deze geeft de verhouding van de vrije reserves ten opzichte van de (risico gewogen) verstrekte leningen aan. Voor BNG Bank is de Tier 1 medio 2021 36%, ruim boven het door de ECB vereiste niveau.

Overige verbonden partijen

Het vreemd vermogen van de Euregio bestaat voor €21,8 miljoen uit de verplichting om bij de Euregio gestalde middelen van het Interreg-V-programma terug te betalen. Zonder deze middelen is er een normale verhouding eigen/vreemd vermogen.

Instellingen met bestuurlijk belang overwegend met publieke middelen gefinancierd

Bij de volgende verenigingen is in strikte zin geen sprake van een verbonden partij, omdat er geen sprake is van een financiële impact bij faillissement of aansprakelijkheid door garantstelling.

In bijlage 9.3 is een overzicht opgenomen van de vertegenwoordiging namens onze gemeente bij de verbonden partijen.

In de paragraaf 6.5 Financiering is een overzicht van de deelnemingen opgenomen met inzicht in een mogelijke, hypothetische marktwaarde van de grootste deelnemingen.