6.2.4 Overzicht belangrijkste risico's

In de tabel staan de belangrijkste risico's die van invloed zijn op het weerstandsvermogen zoals voor het jaar 2021 zijn geïdentificeerd. Daarbij zijn de risico's voor het weerstandsvermogen opnieuw geactualiseerd. Dat betekent dat er een aantal risico's staan die gedurende het jaar lager is geworden, waarop we terugkijken en er staan risico's bij die zijn opgekomen.

Ten aanzien van Grondexploitaties wordt verwezen naar de paragraaf 'grondbeleid'. Het risico met de meeste impact hierop is nieuwe regelgeving over stikstof en poly- en perfluoroalkylstof (PFAS). We zien een nieuw risico als gevolg van het DIDAM-arrest, deze is nog niet concreet maar we monitoren de ontwikkelingen.

Binnen het sociaal domein is er in 2021 meer zekerheid gekomen over de aanvullende middelen jeugd vanuit het Rijk naar aanleiding van de arbitrageprocedure via een zogenaamde Commissie van Wijzen. De uitspraak van de Commissie van Wijzen was helder: het Rijk dient gemeenten te compenseren voor de feitelijke kosten van de jeugdhulp en Rijk en gemeenten dienen gezamenlijk een hervormingsagenda met maatregelen op te stellen voor betere jeugdhulpverlening en een beheersbaar stelsel. Inmiddels zijn er nieuwe bezuinigingen aangekondigd in het nieuwe regeerakkoord. Welke ongetwijfeld impact zullen hebben op het sociaal domein. We achten het risicoprofiel onveranderd ten opzichte van vorig jaar.
Daarnaast is de effectiviteit van de maatregelen in het sociaal domein een belangrijkrijk aandachtspunt. Waarbij er gestuurd moet worden op volume en collectieve inkoop

We zien in Hart van Zuid een positieve ontwikkeling in het risicoprofiel. De claim inzake de Boekelose brug is afgewikkeld. Daarnaast zien we ook dat o.a. Van Wijnen bezig is met de verdere ontwikkeling van Hart van Zuid. Verder is het verenigingsgebouw zo goed als gereed. Ditversterkt het positieve beeld van Hart van Zuid. Punt van aandacht is het voldoen aan de voorwaarden die zijn gesteld aan de woningbouw impuls.

De gemeente Hengelo wordt mede door digitalisering en hybride werken steeds afhankelijker van de kwaliteit van haar IT-omgeving en informatieveiligheid. Hierdoor is het risicoprofiel op dit onderdeel toegenomen. Hackers liggen op de loer. De impact van een hack of uitvallen van ICT systemen is groot. Voorbeeld hierbij is de geconstateerde kwetsbaarheid met betrekking tot Log4j. De dienstverlening van Hengelo (ook Oldenzaal en verbonden partijen) is in grote mate afhankelijk van de IT-omgeving. Het risico bestaat dat enkele uren, dagen of zelf weken er geen toegang is tot de gemeente digitale omgeving. Dit met financiële, bestuurlijke en maatschappelijke gevolgen.

Het risicoprofiel ten aanzien van binnenstad afgenomen. Tegen alle verwachtingen in (corona) is de leegstand afgenomen. We zien dat mede de transformatie van winkelmeters naar woningen hier ook positief aan heeft bijgedragen. Daarnaast is de herinrichting van het marktplein in volle gang. Wel zien we binnen het project Lange wemen risico's waarvoor continue aandacht noodzakelijk is.

Afgelopen jaar hebben we grote stappen gezet met betrekking tot de komst van de Omgevingswet. Om de kans van slagen zo groot mogelijk te maken moeten er nog een aantal acties worden uitgevoerd. Waarbij we deels afhankelijk zijn van derde partijen. Vertraging in de uitvoering van de omgevingswet (o.a. door uitstel) zorgt voor extra kosten die onvoldoende worden gecompenseerd.

Duurzaamheid is een belangrijk thema nu en in de toekomst. Het risico dat we hierbij zien is dat de lokale of (inter)nationale doelstellingen bijvoorbeeld de energietransitie niet of onvoldoende behaald worden. We zien het risico op onvoldoende draagvlak voor besluiten ten aanzien van de energietransitie, maar ook het risico op onvoldoende financiering vanuit het rijk. Gezien de maatschappelijke belangen en de ambiteuze doelstellingen is het risicoprofiel op dit onderdeel toegenomen.

In 2020 heeft de Gemeente Haaksbergen besloten om de Business Case 'versterken bedrijfsvoering' verder uit te werken. In 2021 is duidelijk geworden dat de Gemeente Haaksbergen en Hengelo alleen op het gebied van ICT dienstverlening gaan samenwerken. Dit betekent dat de risico's zijn afgenomen ten opzichte van vorig jaar.

In 2020 is Corona als 'thema' toegevoegd waarbij het risicoprofiel is bepaald. In de loop van 2021 zijn we steeds meer te weten gekomen over corona en de mogelijke gevolgen. Omdat we meer inzicht hebben gekregen in de gevolgen van corona is het merendeel van de risico's verwerkt in de begroting, daarmee neemt het risico af voor het weerstandsvermogen. Desondanks blijft het onduidelijk wat de effecten op lange termijn zijn.

Het risico met betrekking tot het niet volgen van de wettelijke eisen EU aanbesteden bij in inkoop is afgenomen afgelopen jaren. We hebben de weg vooruit ingeslagen. Wel zien we in het proces van inkoop mogelijkheden tot verbetering. Het verbeterpotentieel zit voornamelijk in het zakelijk partnerschap en contractmanagement vanuit de gemeente. Dat zien we niet alleen terug bij inkoop, maar ook bij verstrekte subsidies en samenwerkingsverbanden. Het risico is dat we hierbij de overeengekomen doelstellingen onvoldoende monitoren en niet tijdig bijsturen. Waardoor we niet krijgen waarvoor we betaald hebben.

Onderstaande cirkeldiagram geeft de verdeling van de risico's per thema weer.