5.1.2 Aantrekkelijke (binnen)stad
In 2021 is voortgebouwd op de organisatie die in 2019 is neergezet. Er staat een programmateam binnenstad dat op elkaar is ingespeeld, dat elkaar en de partners in de stad en de collega’s binnen de gemeente weet te vinden. Ondanks de coronacrisis zijn er voorzichtige maar duidelijke tekenen dat de weg naar een vitalere binnenstad is gevonden: een binnenstad waar de Hengeloër trots op is. De leegstand daalt, de samenwerking is sterker dan ooit, de waardering stijgt. Het herstel is een kwestie van lange adem. Maar duidelijk is dat voor het eerst in jaren een positieve kentering zich heeft ingezet. De uitvoering van het actieplan is hiermee succesvol en zal ook in de komende jaren doorgezet worden.
Binnenstad algemeen
In navolging van 2020 is in het afgelopen jaar veel aandacht geweest voor samenwerking, uitvoering van projecten en communicatie. Via de website hengelo.nu wordt over alle ontwikkelingen in de binnenstad gecommuniceerd. Het aantal gebruikers van de website blijft gestaag groeien. Dit geldt ook voor de sociale media zoals Instagram en Facebook. Door de Stichting Centrummanagement Hengelo (SCH) is in 2020 Chainels ingevoerd als communicatiemiddel met hun achterban. In 2021 zien we hiervan de positieve effecten. Steeds meer ondernemers maken hier gebruik van. Daarmee zijn gemeente en SCH steeds beter in staat om snel en efficiënt te communiceren met de ondernemers in de binnenstad.
In 2021 was er veel aandacht voor de relatie met de media. We zijn continue actief om Hengelo en de ontwikkelingen in de binnenstad in het bijzonder op een goed onderbouwde en positieve manier voor het voetlicht te brengen. Dit doen we door bewust regionale en landelijke media (de vakpers) op te zoeken en bijvoorbeeld samen met de provincie actief te zijn op de Provada. Daardoor komt Hengelo ook meer in beeld bij andere overheden en marktpartijen. Zo wordt Hengelo regelmatig bezocht door partijen die meer willen weten over de ontwikkelingen in Hengelo en dit weer uitdragen. Rekening houdend met de beperkingen van corona blijven we hieraan vasthouden. Onder meer door bovenstaande acties is te zien dat de binnenstad beter gewaardeerd wordt door de Hengeloërs en haar bezoekers. We werken toe naar meer bezoekers en een steeds beter functionerende, aantrekkelijke en levendige binnenstad waar het goed toeven en ondernemen is.
Aantrekkelijke binnenstad
In december 2020 heeft de gemeenteraad unaniem ingestemd met het 'handboek aantrekkelijke binnenstad'. Voor de programmalijn aantrekkelijke binnenstad is dit een belangrijke leidraad in de verdere herontwikkeling en transformatie van de binnenstad. Twee pijlers binnen deze programmalijn zijn hierbij van groot belang. Enerzijds is dit de transformatie van vastgoed en anderzijds is dat de herinrichting van de openbare ruimte.
In het afgelopen jaar zijn vele initiatieven ingediend door eigenaren van vastgoed om het vastgoed te transformeren. Enerzijds betreft dit initiatieven voor panden in het kernwinkelgebied en het ondersteunend winkelgebied om woonruimte te realiseren boven winkels. Anderzijds zijn het initiatieven op andere plekken waar panden soms volledig worden getransformeerd naar wonen, ook op de begane grond. Al deze initiatieven worden besproken in het transformatieteam. Als de kwaliteit voldoende is, wordt meegewerkt aan de benodigde procedures. In de komende jaren worden zo honderden woningen toegevoegd in de binnenstad (V&D pand, Lange Wemen, wonen boven winkels, Marskant, Beekstraat, Bataafse Kamp etc). Hiermee levert de transformatie in de binnenstad een belangrijke bijdrage aan taakveld 8.3.
De grootste transformatieopgave in de binnenstad ligt in het project Lange Wemen. Het afgelopen jaar heeft de gemeente samen met de Herstructurerings maatschappij Overijssel (HMO) en VanWonen een plan gemaakt om het project Lange Wemen nieuw leven in te blazen. De gemeente heeft hiertoe winkelcentrum Thiemsbrug gekocht en later doorverkocht aan HMO. Samen met VanWonen wordt het hele gebied getransformeerd waarbij het huidige Thiemsbrug plaats zal gaan maken voor woningbouw. Het Ebenaupand is in 2021 gesloopt om plaats te maken voor de bouw van de nieuwe horecawand.
De herinrichting van de openbare ruimte in de binnenstad is volop in uitvoering. De grijze bestrating maakt plaats voor een aantrekkelijke inrichting met warmrode stenen, groen en cortenstalen elementen. In 2021 hebben twee heel belangrijke projecten de ontwerpfase doorlopen. Veruit de meeste aandacht is uitgegaan naar het Marktplein en het omliggende kernwinkelgebied. In maart heeft de raad, na een intensief co-creatietraject, het voorlopig ontwerp vastgesteld. Dit is verder uitgewerkt in een definitief ontwerp. De uitvoering van de werkzaamheden is in november gestart. Het andere project is het gebied achter de Lambertusbasiliek, het Wetplein en omgeving. De Lambertuspassage wordt gesloopt in het voorjaar van 2022 en het gebied wordt heringericht. Als deze twee projecten zijn afgerond zijn alle grote acties, zoals die zijn opgenomen in het actieplan 2017-2021, gerealiseerd. Dat wil echter niet zeggen dat de binnenstad dan "af" is.
Ondernemende binnenstad
Net als 2020 was 2021 voor veel ondernemers in de binnenstad een moeilijk jaar. Desondanks zijn er vele nieuwe winkels bijgekomen, maar ook enkele gesloten. Enkele voorbeelden van ondernemingen die in 2021 zijn begonnen in de binnenstad zijn Leuq, De Bierstudio, Smaak en ’t Huys. Al met al is het aantal leegstaande winkelpanden afgenomen. Het oppervlak detailhandel is licht gestegen. De leegstand is hierdoor en door de transformatie afgenomen.
In het afgelopen jaar is de telling van het aantal binnenstadsbezoekers via wifi-signalen gestopt omdat dit volgens de Autoriteit Persoonsgegevens in strijd zou zijn met de AVG. Hierdoor is het zicht op het aantal bezoekers minder dan gewenst omdat alleen de locatuscijfers nu nog beschikbaar zijn.
Door de SCH zijn verschillende initiatieven genomen om het ondernemersklimaat te bevorderen. Voor een deel is hier door de gemeente en/of door de provincie ondersteuning aan gegeven. Zo is een Smart Course aangeboden door de SCH aan ondernemers om hun online strategie te versterken.
Tenslotte zijn er door de gemeente verschillende maatregelen genomen om de ondernemers te helpen door de moeilijke lockdown periodes te komen. De gemeente heeft de BIZ bijdrage overgenomen en de precariogelden kwijtgescholden. Ook op andere manieren is steeds in nauw overleg met SCH, Koninklijke Horeca Nederland (KHN), Marktbond en Hengelo Promotie (HP) meegedacht met ondernemers om op de wisselende omstandigheden in te spelen.
Bruisende binnenstad
In 2021 zijn net als in 2020 maar weinig evenementen doorgegaan. Dit heeft geleid tot creatieve alternatieve activiteiten die wel doorgang konden vinden. HP en SCH hebben het shopping weekend geïntroduceerd, als alternatief voor het modespektakel. Gezien de actieve deelname onder ondernemers en het grote aantal bezoekers wordt dit event vaker georganiseerd.
Tevens is een aanzet gemaakt om samen met evenementenorganisatoren en Hengelo Promotie een profiel te maken van alle locaties waar evenementen kunnen worden georganiseerd. Op deze manier krijgt een organisator die iets wil heel snel inzicht in de voorwaarden en mogelijkheden. Deze profielen worden in 2022 verder afgemaakt.
Bereikbare binnenstad
In het afgelopen jaar zijn verschillende acties uitgevoerd uit het bereikbaarheidsplan dat in 2020 door de raad is vastgesteld. De parkeernormennota voor de binnenstad en Hart van Zuid (tot aan het Esrein) is vastgesteld. De maatregelen ten behoeve van klantvriendelijk parkeren zijn geëvalueerd. Hieruit is naar voren gekomen dat er positief wordt gedacht over klantvriendelijk handhaven en het concept van Shop and Go. Deze worden dan ook doorgezet. Zie ook taakveld 2.2
Daarnaast is een belangrijke bijdrage geleverd aan de projecten Wetplein en Marktplein waar uitgebreide mogelijkheden komen voor fietsparkeren. Ook is de verplaatsing van de taxistandplaats voor de nachthoreca voorbereid. Deze komt tijdelijk naast parkeerterrein Kloosterhof te liggen.
In de tweede helft van 2021 is er veel aandacht voor de druk die bezorgdiensten en pakketbezorgers op de binnenstad leggen. Dit geldt ook voor sommige formules, zoals Flink, waar je alleen via internet kunt bestellen. In samenwerking met de SCH en de andere binnenstadspartners wordt het toegangsbeleid opnieuw bezien en wordt een voorstel voorbereid voor een handhavingssysteem.